Απεργία

Ανοιχτό γράμμα προς τους μαθητές μας(ΟΛΜΕ)

Φίλε μαθητή/ φίλη μαθήτρια,

Θα ήθελα να σου εξηγήσω για ποιους λόγους αναγκαστήκαμε εμείς, οι καθηγητές σου, να ξεκινήσουμε αυτό τον δύσκολο απεργιακό αγώνα. Αυτό βέβαια δεν είναι αρκετό. Θα ήθελα να μάθω κι εγώ τη γνώμη σου, ιδίως αν είναι διαφορετική από τη δική μου. Σου ζητώ όμως πρώτα να ξοδέψεις δυο λεπτά για να με ακούσεις.

Σε συναντώ καθημερινά στην τάξη, ανταμώνουμε στους διαδρόμους και στις σκάλες, στη αυλή του σχολείου μας. Με ενώνουν μαζί σου κοινές έγνοιες για το μάθημα της ημέρας, οι χαρές και οι λύπες της σχολικής καθημερινότητας. Ακόμα κι αυτά που κάποιες στιγμές φαίνεται να μας χωρίζουν συχνά γίνονται αφορμή για να συνδεθούμε στενότερα.

Κάποιες φορές στο σχολείο κυριαρχεί η ένταση, οι κραυγές δυναμώνουν, οι παλάμες σφίγγουν, το βλέμμα αγριεύει. Θα έχει περάσει, ασφαλώς, από το νου σου ότι τις περισσότερες φορές αυτές οι συγκρούσεις έχουν τη ρίζα τους έξω από το σχολείο, στο σπίτι, στη γειτονιά, στην καθημερινή ζωή. Και υπάρχουν λόγοι γιʼ αυτό. Ιδίως στις μέρες μας, η επιβίωση συχνά γίνεται ένας καθημερινός εφιάλτης.

Οι γονείς συζητούν ολοένα στο σπίτι για νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις, για μεγαλύτερη φτώχεια, για το φόβο της απόλυσης. Οι μεγαλύτεροι φίλοι σου ομολογούν πόσο δύσκολο είναι να βρεις μια όποια δουλειά, κι ας έχεις ένα σωρό πτυχία. Μόνη διέξοδο βλέπουν στη μετανάστευση. Αλλά και συ ο ίδιος παρατηρείς το χαρτζιλίκι σου να λιγοστεύει, το σπίτι σου μέρα τη μέρα να αδειάζει. Και την ίδια ώρα οι υπουργοί μας κάνουν λόγο για νέες περικοπές και νέα μέτρα, που σχεδιάζει να επιβάλει η τρόικα, ή για δημόσια περιουσία που πρέπει να ξεπουληθεί.

Αυτά, φίλοι μαθητές, είναι προβλήματα που κι εμείς οι καθηγητές σας αντιμετωπίζουμε, όπως όλοι οι εργαζόμενοι. Ο μισθός μας μειώθηκε μέχρι το μισό, το διδακτικό μας ωράριο αυξήθηκε, οι συνθήκες εργασίας χειροτέρεψαν, οι διορισμοί νέων εκπαιδευτικών σταμάτησαν. Ταυτόχρονα, πολλά δημόσια σχολεία καταργούνται και συγχωνεύονται, άλλα δεν έχουν θέρμανση, εξοπλισμό, αίθουσες και εργαστήρια. Με τα τελευταία μέτρα που ψήφισε η κυβέρνηση, μπορούν να μας ξεσπιτώνουν και να μας στέλνουν από τη μια άκρη της χώρας στην άλλη οποτεδήποτε, χωρίς να νοιάζονται πώς θα τα βγάλουμε πέρα με τέτοιους μισθούς. Μπορούν ακόμη να μας απολύουν με το παραμικρό.

Μετά από αυτά τα τελευταία μέτρα το ποτήρι ξεχείλισε. Πήραμε την απόφαση πως πια δεν πάει άλλο. Το ξέρουμε πως δεν είναι εύκολο να απεργούμε σε μέρες που κάποιοι από σας δίνουν κρίσιμες εξετάσεις για το μέλλον τους. Όμως δεν διαλέξαμε εμείς αυτή την περίοδο για να συγκρουστούμε, αλλά η κυβέρνηση, που προώθησε αυτά τα μέτρα. Ούτε είναι εύκολο για μας σε τέτοιες συνθήκες να στερηθούμε το μισθό μιας πολυήμερης απεργιακής περιόδου. Όμως, δυστυχώς, δεν έχουμε άλλη διέξοδο.

Στην τηλεόραση συχνά θα ακούς ότι τάχα η απεργία μας έχει στο στόχο της εσένα. Αυτοί που τα λένε αυτά έχουν κάνει ήδη την επιλογή τους. Πήγαν με εκείνους τους λίγους, που συνεχίζουν να κερδίζουν ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Είναι αυτοί που διαπομπεύουν τους γονείς σου και όλους τους εργαζόμενους σαν τους τεμπέληδες της Ευρώπης. Μην επιτρέπεις σʼ αυτούς να μιλούν στο όνομά σου. Μην τους αφήνεις να σε χρησιμοποιούν σαν όπλο ενάντια στο δίκαιο αγώνα όλων μας για ένα καλύτερο μέλλον.

Σκέψου πως έχουμε ένα κοινό στόχο, που μας φέρνει από την ίδια πλευρά. Θέλουμε να βάλουμε τέρμα σε αυτή την πολιτική, που διαλύει τη χώρα, που καταστρέφει το παρόν και το μέλλον μας. Έχουμε επιλέξει να σταθούμε από την πλευρά του δίκιου και της αξιοπρέπειας. Και θα το κάνουμε, όσο περνάει από το χέρι μας.

Δεν είναι μια εύκολη επιλογή. Αλλά, πίστεψέ μας, δεν υπάρχει άλλη λύση.

Ο καθηγητής/η καθηγήτριά σου

Μάιος 2013

Ανθρώπινα Δικαιώματα

Διακήρυξη

Δείτε αυτό το υπέροχο βίντεο για την ελευθερία

http://www.youtube.com/watch?v=2_3Ujoq4YHQ&feature=player_embedded

Το φασισμό βαθειά κατάλαβέ τον δεν θα πεθάνει μόνος τσάκισέ τον

Αναγκαία βήματα για την αντιμετώπιση της ανόδου του φασισμού στα σχολεία

• Written by  Στάθης Κατσούλας
• Πέμπτη, 13 Σεπτεμβρίου 2012 13:16

του Στάθη Κατσούλα.

Λίγους μήνες μετά τις εκλογές αποδεικνύεται αυτό που στην αρχή κανένας δεν είχε φανταστεί: Η Χρυσή Αυγή ήρθε για να μείνει. Δεν ξεφούσκωσε στις εκλογές του Ιουνίου, ούτε θα ξεφουσκώσει στο μέλλον, ιδιαίτερα όταν μπροστά μας βρίσκεται ένας θερμός χειμώνας. Η Χρυσή Αυγή, περισσότερο από ποτέ, είναι χρήσιμη στην αστική τάξη. Είτε για να σπρώχνει προς τον εκφασισμό την Ελληνική κοινωνία, είτε για να είναι το μακρύ χέρι του συστήματος, το παρακράτος δηλαδή, στην περίπτωση κοινωνικών εκρήξεων.

Ήταν λάθος η εκτίμηση πως η Χρυσή Αυγή θα ενσωματωθεί, ήταν λάθος η εκτίμηση πως η Χρυσή Αυγή θα αποκαλυφθεί, πως δεν θα αντέξει.

Πως με το που μπει στην Βουλή θα γίνει ορατή η πολιτική της φτώχεια και άρα δεν έχει και πολλά ψωμιά μπροστά της. Ήταν λάθος και η εκτίμηση πως η ψήφος στην Χρυσή Αυγή είναι σκέτα αντι-μεταναστευτική ψήφος. Η Χρυσή Αυγή, όπως και κάθε ναζιστικό κόμμα, ξέρει καλά από λαϊκισμό: Θα βρει εκείνα τα ζητήματα - ευαίσθητες χορδές του λαού (έκανε πολλούς μήνες να ανακαλύψει πως "το μνημόνιο είναι εθνοκτόνο") ώστε να προσπαθήσει να δείξει πως διαφέρει από άλλα κόμματα, αλλά και να αποκτήσει ρίζες στον κόσμο.

Το αυγό του φιδιού στα Ελληνικά σχολεία

Η μαζική ψήφος προς την Χρυσή Αυγή και στις δύο προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις δεν εκφράστηκε τόσο σε περιοχές όπου παραδοσιακά η ακροδεξιά είχε δύναμη. Ούτε σε περιοχές όπου το μεταναστευτικό είναι φλέγον ζήτημα. (Υπήρξαν βέβαια και σε αυτές περιπτώσεις υψηλά ποσοστά. Δεν δικαιολογείται όμως κυρίως για τους δύο παραπάνω λόγους). Η μαζική ψήφος στην Χρυσή Αυγή υπήρξε κυρίως σε περιοχές με έντονο την παρουσία της νεολαίας. Χιλιάδες νέοι που ψήφισαν για πρώτη φορά κυρίως σε εργατικές συνοικίες της Αθήνας αλλά και άλλων μεγάλων πόλεων επέλεξαν την Χρυσή Αυγή. Παρέες ολόκληρες δήλωναν πως θα την ψηφίσουν επειδή είναι εναντίον όλων, επειδή είναι κατά του συστήματος, κλπ. Φίλοι που μέχρι πέρυσι ήταν συμμαθητές. Δεν είναι μυστικό, το ότι σε σχολεία της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, κυρίως σε ΕΠΑΛ – ΕΠΑΣ καθώς και σε ΙΕΚ, αλλά και στα υπόλοιπα Λύκεια ακόμα και σε Γυμνάσια, η Χρυσή Αυγή σε σχέση με τους υπόλοιπους πολιτικούς χώρους (ακόμα και σε σχέση με την ΚΝΕ) διαθέτει το πιο οργανωμένο και πολυπληθές δίκτυο νεολαίας. Σε πάρα πολλά σχολεία λειτουργούν πυρήνες της Χρυσής Αυγής. Μέχρι πέρυσι λίγοι και με κρυφή λειτουργία, τώρα, ειδικά την περσινή σχολική χρονιά περισσότεροι και με φανερή πολιτική λειτουργία και δράση. Η παρουσία της Χρυσής Αυγής στα ΜΜΕ, στην Βουλή καθώς και το ότι η ατζέντα της ήταν καθημερινά στα (τηλε)παράθυρα της Ελληνικής οικογένειας είχε ως αποτέλεσμα με φανερό τρόπο χιλιάδες μαθητές να υπερασπίζονται την Χρυσή Αυγή δημόσια. Είναι πλέον ολοφάνερο πως τα σχολεία αποτελούν φυτώρια της Χρυσής Αυγής.

Λίγες μέρες πριν στο Ρέθυμνο, συνελήφθησαν 5 άτομα (ένας 15χρονος, ένας 17χρονος, δύο 18χρονοι και ένας 19χρονος) για απόπειρα ανθρωποκτονίας εις βάρος μεταναστών ^[1]. Κρίνοντας από τις ηλικίες πρόκειται για μαθητές, αν όχι όλοι οι περισσότεροι. Δεν είναι λίγα τα περιστατικά εντός και εκτός σχολείων, όπου ακόμα και μαθητές δημοτικού χαιρετούν ναζιστικά (για «πλάκα» όπως ίσως λένε) και χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως «θα σου φέρω την Χρυσή Αυγή».

Το πρόβλημα διογκώνεται ολοένα και περισσότερο καθημερινά και είναι προφανές ότι ο εφησυχασμός δεν είναι σωστός. Όποιος περιμένει από την κυβέρνηση ή από το Υπουργείο Παιδείας να δώσει λύση στο θέμα κάνει λάθος. Το σύστημα δεν θα σκότωνε το παιδί του, ειδικά ενόψει των δύσκολων ημερών που έρχονται.

1. Άμεση συγκρότηση αντιφασιστικού μετώπου στα σχολεία

Οι εκπαιδευτικοί και κυρίως τα συνδικαλιστικά όργανα (βασικά η ΟΛΜΕ) έχασαν μια μάχη που δεν έδωσαν καν. Ήταν πολύ λίγοι αυτοί που πήραν σοβαρά το ότι κάποιοι μαθητές τους θεωρούν τον Παπαδόπουλο και τον Χίτλερ γενναίους πολιτικούς άνδρες. Ήταν ακόμα λιγότεροι αυτοί που ασχολήθηκαν αυτοί που θεώρησαν πως πρέπει να δώσουν μάχη απέναντι στο αυγό του φιδιού. Πίστεψαν πως πρόκειται για μια ακόμα παιδική αποκοτιά. Και πως «έλα μωρέ παιδιά είναι, και τι έγινε;» και «στην τελική, σιγά, τι έχει κάνει κανά έγκλημα αυτή η Χρυσή Αυγή;»

Με πρωταγωνιστές τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς ας κάνουμε τουλάχιστον το ελάχιστο: Να δημιουργηθεί άμεσα ένα ενιαίο αντιφασιστικό μέτωπο στα σχολεία. Ανοιχτό και όχι κλειστό. Πλατύ και όχι στενό. Όχι μόνο της αριστεράς, αλλά όλων των προοδευτικών, δημοκρατικών εκπαιδευτικών που ανατριχιάζουν αντικρίζοντας 12χρονους μαθητές να αναφωνούν «αίμα – τιμή – Χρυσή Αυγή». Αντιφασιστικό μέτωπο όχι για παραγωγή χαρτούρας και ανακοινώσεων αλλά για δράση και για συμβολή σε μια άλλη κουλτούρα. Δεν χρειαζόμαστε μία ακόμα αντιφασιστική κίνηση. Ούτε χρειαζόμαστε ένα ακόμα συνδικαλιστικό – πολιτικό σχήμα στους χώρους της εκπαίδευσης με αντιφασιστικό στίγμα και χροιά. Χρειαζόμαστε τοπικές και κεντρικές κινήσεις, χρειάζεται να ορίσουμε διαδικασίες μετώπου με στόχο το πέταγμα της Χρυσής Αυγής και των νεοναζιστικών ιδεών έξω από τα σχολεία. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει ούτε λαμβάνοντας απλά και μόνο «διοικητικά» μέτρα, ούτε μπορεί να λυθεί το ζήτημα με μια απλή απόφαση ΕΛΜΕ ή ομοσπονδίας. Χρειάζεται πολύπλευρη μορφωτική και ιδεολογική δουλειά σε κάθε σχολείο, ειδικά σε αυτά που υπάρχουν συγκροτημένοι πυρήνες της Χρυσής Αυγής.

2. Να μιλήσουμε ξανά για την Ελληνική και παγκόσμια ιστορία

Να «παρεκκλίνουμε» από την ύλη, από τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών και από τα σχολικά εγχειρίδια. Να διδάξουμε «απαγορευμένες» ενότητες από την σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και του κόσμου. Να μιλήσουμε για τον ρόλο των ναζί (Ελλήνων και ξένων). Να σπάσουμε ταμπού του στυλ «όλοι οι Έλληνες αντιστάθηκαν στους Γερμανούς», «όλοι οι Έλληνες ήταν κατά της Χούντας». Να μιλήσουμε για τους Γερμανοτσολιάδες συνεργάτες των Γερμανών, για τον ρόλο του Μεταξά, αλλά και για το ακροδεξιό παρακράτος της μετεμφυλιακής περιόδου. Να μιλήσουμε για την κρίση και για τα αίτια που τη δημιουργούν και να ξαναβάλουμε την πολιτική και την ιστορία στα σχολεία και στους μαθητικούς χώρους. Η περίοδος της ναζιστικής κατοχής αλλά και της Χούντας των Συνταγματαρχών προσφέρουν πλούσια εμπειρία για τον ρόλο του ντόπιου και ξένου φασισμού. Να μην επιτρέψουμε την παραχάραξη της ιστορίας.

Να διδάξουμε πτυχές της Ελληνικής και παγκόσμιας ιστορίας άγνωστες πιθανά στο πλατύ κοινό, άγνωστες σίγουρα στο σημερινό μαθητικό δυναμικό. Για παράδειγμα το πογκρόμ κατά των Ελλήνων στον Καναδά, την μετανάστευση εκατομμυρίων Ελλήνων στην Αμερική, στον Καναδά, στην Αυστραλία και στην Γερμανία. Να μιλήσουμε για την δημοκρατία της Βαϊμάρης και τον τρόπο ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία. Να βρούμε τις ομοιότητες και τις επαναλήψεις της ιστορίας. Να μιλήσουμε για τα Καλάβρυτα, για το Δίστομο, για το Κομμένο, για τη Βιάννο, για τον Χορτιάτη.

Δεν χρειάζεται να είμαστε οι καθηγητές της ιστορίας για να το κάνουμε αυτό (δεν κάνουν τα ράσα τον παππά). Το μόνο που απαιτείται είναι παιδεία και ευαισθησία για το συγκεκριμένο θέμα. Να καλύψουν οι σύλλογοι εκπαιδευτικών, οι ΕΛΜΕ και οι σύλλογοι διδασκόντων προσπάθειες συναδέλφων εντός και εκτός τάξης που θα θέτουν το θέμα του νεοναζιστικού φαινομένου.

Να προβάλουμε πολυμεσικό υλικό και βίντεο, να οργανώσουμε μαθητικές παρεμβάσεις και να διαμορφώσουμε διδακτικές προτάσεις όπου να χρησιμοποιηθούν συνολικότερα στις τάξεις από τους εκπαιδευτικούς. Να συζητήσουμε με τους μαθητές μας είτε στην τάξη, είτε στα διαλλείματα και να οργανώσουμε ποικιλία δραστηριοτήτων (εκδρομές, εκπαιδευτικές επισκέψεις σε τόπους θυσίας του Ελληνικού λαού, βιντεοπροβολές, συζητήσεις, κλπ).

3. Να μιλήσουμε ξανά για ιδεολογία και για πολιτισμό. Το σχολείο της αμορφωσιάς και η υποκουλτούρα στρώνουν το έδαφος στην Χρυσή Αυγή.

Να μιλήσουμε ξανά για την ιδεολογία. Για την παραγωγή ενός άλλου πολιτισμού, μιας άλλης κουλτούρας.

Να αποδομήσουμε τις έννοιες της πειθαρχίας και της στρατιωτικής δομής. Λαοί που πειθάρχησαν έμειναν στην αφάνεια και στην σκλαβιά. Λαοί που ήταν απείθαρχοι μπόρεσαν και αντιμετώπισαν τον ναζισμό στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Να προκαλεί ανησυχία ειδικά σε εμάς τους εκπαιδευτικούς αλλά και στους γονείς η τάση των μαθητών προς την πειθάρχηση και την τήρηση της ιεραρχίας. Να μας ανησυχεί η αγάπη κάποιων μαθητών προς τα όπλα. Να λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας τα φιλοπόλεμα αισθήματα και την πολεμοκαπηλεία. Να δώσουμε σημασία σε μικρά – μικρά πραγματάκια τα οποία διαμορφώνουν συνειδήσεις και αντιλήψεις (πχ η μόδα του μιλιτέρ στις μαθήτριες ή οι αποκριάτικες ενδυμασίες σε στυλ στρατιωτικής παραλλαγής).

Να ασχοληθούμε επιτέλους σοβαρά σαν εκπαιδευτικό κίνημα με την παιδική παραβατικότητα και με τη δημιουργία παιδικών και μαθητικών συμμοριών σε σχολεία και σε γειτονιές της Αθήνας και άλλων πόλεων. Πάνε χέρι – χέρι με την ενδυνάμωση της χρυσαυγίτικης αντίληψης και ιδεολογίας.

Να απονομιμοποιήσουμε τις φασιστικές συμμορίες όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά. Να μιλήσουμε στους μαθητές μας για έναν άλλον πολιτισμό και για μια άλλη διασκέδαση.

Να δουλέψουμε κόντρα στον ατομισμό, ενάντια στην αντίληψη «ο θάνατός σου η ζωή μου», «ο σώζων εαυτώ σωθήτω». Να προκρίνουμε τις ομαδοσυνεργατικές μεθόδους διδασκαλίας. Να μην επιτρέπουμε τον διαχωρισμό των μαθητών ανάλογα με την θρησκεία ή την καταγωγή τους.

Να διευκολύνουμε την συνεργασία μεταξύ μαθητών Ελλήνων και μεταναστών. Ειδικά σε περιοχές με μαθητές μετανάστες μέσα από διάφορες δράσεις θα πρέπει να ζητάμε την φιλία και την συνεργασία μεταξύ όλων των μαθητών. Μαθήματα όπως εκείνα στην ευέλικτη ζώνη να έχουν σαν βασικό περιεχόμενο το τι προκαλούν οι φυλετικές διακρίσεις. Να σχετίζονται με την ισότητα ανεξαρτήτως χρώματος και θρησκείας, καθώς και με την ισότητα των δύο φύλων κόντρα στην ακροδεξιά αντίληψη πως ο προορισμός της γυναίκας είναι η μητρότητα και η οικογένεια.

Να ζητήσουμε ψυχολογική υποστήριξη για παιδιά που το έχουν ανάγκη και βοήθεια από συλλόγους διδασκόντων και από τα σωματεία. Να μην αφεθεί ούτε ένας μαθητής στα δίχτυα των μαθητικών συμμοριών. Να μην πούμε «δεν μας νοιάζει», «δεν μας αφορά», «είναι εκτός ωραρίου», «ας ασχοληθεί άλλος», «που να μπλέκω τώρα», κλπ. Να παραδεχτούμε πως η απομόνωση ορισμένων μαθητών δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να βρουν κάποτε μια «στοργική αγκαλιά» στις νεοναζιστικές συμμορίες. Δεν είναι τυχαίο ότι όντως πολλά στελέχη της Χρυσής Αυγής στην εφηβική τους ηλικία υπήρξαν θύματα κακοποίησης.

Πρόσφατα, με αφορμή την διοργάνωση καλοκαιρινών κατασκηνώσεων για τα παιδιά των νεοναζί ^[2], ο ειδικός στην παιδική πρόνοια Γκίντερ Χόφμαν, δήλωνε πως «όταν η άσκηση ιδεολογικής επιρροής προσλαμβάνει τέτοιες διαστάσεις που μπορεί να απειλήσει την ανάπτυξη και την ψυχολογία των παιδιών, η πολιτεία οφείλει να παρέμβει. Ειδάλλως, θα αντιμετωπίσουμε μαζικό πρόβλημα στο μέλλον». Βέβαια, ο Γκίντερ Χόφμαν αναφερόταν σε ένα κράτος που ίσως θέλει να αντιμετωπίσει το νεοναζιστικό φαινόμενο, σε αντίθεση με την Ελλάδα όπου η Χρυσή Αυγή φαντάζει σαν η χρυσή εφεδρεία της κυβέρνησης στις δύσκολες μέρες που έρχονται.

Να συμβάλλουμε σε έναν άλλο πολιτισμό, σε μια άλλη κουλτούρα. Για παράδειγμα, είναι θετικό γεγονός ότι σε πολλά σχολεία πια, σε σχολικές γιορτές η παράσταση «το μεγάλο μας τσίρκο» είναι πολύ δημοφιλής. Ας σκεφτούμε μόνο το πόσες δυνατότητες υπάρχουν αν το εκπαιδευτικό κίνημα «εκμεταλλευόταν» την παρουσία στα σχολεία ειδικοτήτων σχετικές με τις τέχνες (εικαστικά, θεατρική αγωγή, μουσική). Ας σκεφτούμε το τι κέρδος θα είχαμε αν οι σχολικές εκδρομές ήταν λίγο πιο ουσιαστικές και χρήσιμες, ώστε να προβάλλουν τον πολιτισμό και να μην αποτελούν απλά ένα διάλειμμα από την καθημερινότητα του σχολείου. Lifestyle πολιτισμός και νεοναζισμός ενώνονται με συγκολλητικές ουσίες τη δημοσιογραφία τύπου Θέμου Αναστασιάδη και Καθημερινής. Λίγες μέρες πριν η Καθημερινή σε κεντρικό της άρθρο^[3], εξίσωνε τα πογκρόμ της Χρυσής Αυγής με τους αγώνες των κατοίκων της Κερατέας και της Χαλκιδικής. Μια προσπάθεια που ξεκινάει από παλιά με την εξίσωση των “δύο άκρων”, της Χιτλερικής Γερμανίας και της Σοβιετικής Ένωσης.

Η διαμόρφωση μιας μαζικής υποκουλτούρας σε σχέση με τον πρωταθλητισμό και οι πρόσφατες επιτυχίες στο ποδόσφαιρο και στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 2004 συνέβαλαν ώστε η νεολαία και οι μαθητές να δηλητηριάζονται με ιδέες του στυλ «το ανώτερο ελληνικό DNA»^[4] (βέβαια στην συγκεκριμένη και περίπτωση, αλλά και σε άλλες αυτό που αποδείχτηκε πως ήταν ανώτερο ήταν τα ελληνικά χάπια που καταβρόχθιζαν οι ολυμπιονίκες).

Να μην αφήσουμε την Χρυσή Αυγή να δηλητηριάσει την Ελληνική νεολαία. Να μην υπάρξει καμιά πρόσβαση της Χρυσής Αυγής σε ΑΕΙ – ΤΕΙ. Να μην χαρίσουμε την νεολαία στην Χρυσή Αυγή ιδιαίτερα ενόψει των κρίσιμων κοινωνικών εκρήξεων και εντάσεων.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίο ένα μορφωτικό κίνημα παιδείας, ώστε να τεθούν μεταξύ άλλων και τα παραπάνω ζητήματα. Το συνδικαλιστικό κίνημα στους χώρους της εκπαίδευσης δεν πρέπει να αναλώνεται απλά και μόνο σε συντεχνιακές διεκδικήσεις, αλλά είναι καιρός να μιλήσει για ένα άλλο σχολείο που θα απαντάει στα ζητήματα των καιρών.

4. Να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι σύλλογοι εκπαιδευτικών και οι ΕΛΜΕ και κυρίως οι ομοσπονδίες (ΔΟΕ – ΟΛΜΕ)

Να καλύψουν συνδικαλιστικά (και πιθανά και νομικά σε ενδεχόμενες διώξεις) συναδέλφους οι οποίοι θα θέτουν το θέμα του νεοναζισμού. Να μην ανεχτούν και να καταγγείλουν φαινόμενα όπως οι πρόσφατες δημόσιες ευχαριστίες από διευθυντή σχολείου στην Πάτρα προς την Χρυσή Αυγή^[5]. Να μην δοθεί καμιά εξουσιοδότηση στη Χρυσή Αυγή ποτέ και πουθενά, να λύσει προβλήματα τα οποία θα προκύπτουν από την απουσία του κράτους (πχ υποχρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών).

Να ζητήσουν την διαγραφή από τους συλλόγους και από τις ΕΛΜΕ, των εκπαιδευτικών οι οποίοι αποδεδειγμένα φλερτάρουν με την Χρυσή Αυγή και δηλητηριάζουν τους μαθητές τους με τις νεοναζιστικές ιδέες. Οι ίδιοι οι συνάδελφοι να ζητάνε την απομόνωση εκπαιδευτικών που εμφορούνται από νεοναζιστικές ιδέες και να καταγγέλλουν στους συλλόγους τέτοιες συμπεριφορές. Δεν είναι δυνατόν ένας τέτοιος εκπαιδευτικός να αναλαμβάνει να διδάξει μαθήματα όπως η ιστορία. Οι σύλλογοι εκπαιδευτικών και οι ΕΛΜΕ, κυρίως όμως οι ομοσπονδίες πρέπει να πρωτοστατήσουν στη δημιουργία γεγονότων (καλλιτεχνικών, κοινωνικών, πολιτιστικών) με στόχο την μη εμπλοκή της μαθητικής νεολαίας με τις νεοναζιστικές ιδέες. Τι περιμένει άραγε η ΟΛΜΕ από το να κηρύξει και να διοργανώσει πανελλαδική καμπάνια ενημέρωσης και δράσης των μαθητών στις 9 Μαϊου (ημέρα αντιφασιστικής νίκης των λαών) ενάντια στις ναζιστικές ιδέες; Μήπως περιμένει το κράτος να αναλάβει έναν τέτοιο ρόλο; Που ήταν το συνδικαλιστικό κίνημα όταν βουλευτής της Χρυσής Αυγής δήλωνε^[6] πως θα πετάνε έξω από βρεφονηπιακούς σταθμούς τα παιδιά των μεταναστών;

Πηγές

[1]: http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231211256

[2]: http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4645354

[3]: http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_11/09/2012_460644

[4]: http://www.koutipandoras.gr/?p=23509

[5]: http://www.thebest.gr/news/index/viewStory/146844

[6]: http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26510&subid=2&pubid=112879597

Παρακάτω ακολουθεί ενδεικτικά μια παρουσίαση διδακτικού / εκπαιδευτικού υλικού για χρησιμοποίηση του στην τάξη.

1. Schwarzfahrer (λαθρεπιβάτης). Γερμανική ταινία μικρού μήκους με θέμα τον ρατσισμό.

http://goo.gl/uda2p

2. Η ελληνική νύχτα των κρυστάλλων. Ντοκιμαντέρ με θέμα το πογκρόμ κατά των Ελλήνων μεταναστών στο Τορόντο του Καναδά το 1918. Χαρακτηριστικά, στο 44.46: «Σε περιόδους κρίσης είναι εύκολο για μια κοινωνία να ψάχνει για αποδιοπομπαίους τράγους, συνήθως μέσα σε μειονοτικές ομάδες ώστε να τους φορτώσει τα προβλήματά της. Στα 1918 οι Έλληνες ήταν το δαδί που έγινε προσάναμμα για να εκτονωθούν τέτοιου είδους συσσωρευμένα συναισθήματα»

http://goo.gl/ZS2fd

3. Ο αληθινός φασισμός. Το ντοκιμαντέρ του Μιχαήλ Ρομ (1965) αποτελεί μία προσέγγιση του ναζιστικού καθεστώτος ως κοινωνικού φαινομένου και μία αυστηρή καταδίκη της αποδοχής της φασιστικής νοοτροπίας από τις μάζες. Η ματιά του σοβιετικού σκηνοθέτη χρησιμοποιεί το υλικό από τα πολεμικά αρχεία της ΕΣΣΔ, της Γερμανίας και της Πολωνίας, αλλά και από τα απόρρητα αρχεία του χιτλερικού υπουργείου προπαγάνδας για να προσεγγίσει και να ερμηνεύσει το ζήτημα του εκφασισμού των μικροαστών και της παρείσφρησης της φασιστικής νοοτροπίας στην καθημερινότητα τους, όχι με κριτήρια απαραιτήτως κοινωνιολογικά αλλά με την επικουρική βοήθεια της ψυχολογίας. Ο Ρομ φωτίζει την ψυχολογία των μαζών η οποία ανακλά τις σκηνοθετημένες στρατιωτικές παρελάσεις, τις προβαρισμένες δημόσιες ομιλίες του Φύρερ, την βαγκνερική ατμόσφαιρα μεγαλείου και δύναμης, τη μεγαλοπρέπεια του να είσαι Κυρίαρχος.

http://goo.gl/EzvzX

4. Η αγέλη των λευκών λύκων. Για μαθητές της μετα-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η άνοδος των Νεοναζί στην Ρωσία είναι κάτι παραπάνω από γεγονός! Στην Ρωσία υπάρχουν σήμερα οι περισσότεροι νεοναζί του κόσμου. Εξτρεμιστικές ιδέες περί φυλετικής καθαρότητας και εξολόθρευσης των μεταναστών, των ομοφυλοφίλων, των τοξικομανών και όλων «των άχρηστων ζιζανίων που μολύνουν τη Ρωσική Λευκή Φυλή», βρίσκουν εύφορο έδαφος σε ένα πληθυσμό του οποίου η εθνική περηφάνια πληγώθηκε στα χρόνια που ακολούθησαν την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. «Η Αγέλη των Λευκών Λύκων» είναι ένα ανατριχιαστικό ντοκιμαντέρ που καταγράφει την θανάσιμη δράση Ρώσων Σκίνχεντ, τις ιστορίες των αθώων θυμάτων τους και την τρομακτική απειλή που ξεπροβάλλει στο Βορρά της Ευρώπης.
http://goo.gl/h5Cf8

Διαθέσιμο σε επτά συνέχεις στο youtube (http://goo.gl/Hxu1C)

5. Βρωμοέλληνες. Με αφορμή την απαγόρευση της κυκλοφορίας των Αλβανών μετά την δύση του ηλίου απ'τον κοινοτάρχη του χωριού Παλαιό Κεραμμύδι, τον Μάρτιο του 1998, ο Σ.Κούλογλου επισκέπτεται τους κατοίκους του χωριού και συμφωνούν σε μια συζήτηση πάνω στο θέμα της μετανάστευσης και του ρατσισμού, μετά την προβολή ενός ντοκυμαντέρ για τους Έλληνες μετανάστες στην Αμερική και την αντιμετώπισή τους. "Βρωμοέλληνες" ήταν το παρατσούκλι που είχαν δώσει οι Αμερικανοί που τους υποδέχθηκαν, μέσα απ'το οποίο επιχειρείται μια σύγκριση των Ελλήνων της Αμερικής, με τους Αλβανούς της Ελλάδας, οι οποίοι με την σειρά τους έχουν επιφορτιστεί με παρόμοιους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς από τον ντόπιο πληθυσμό.

http://goo.gl/Hqr63

6. Μια τάξη φυλετικά διαχωρισμένη. Μία ημέρα μετά τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968, η Jane Elliott πήγε να διδάξει στο δημοτικό της πόλης της στην Άιοβα, όπου κατοικούσαν μόνο λευκοί. Χώρισε τους μαθητές της σε δύο ομάδες, εκείνους με γαλάζια μάτια κι εκείνους με καφέ μάτια, και αποφάσισε να τους δώσει ένα γερό μάθημα κατά των φυλετικών διακρίσεων. Το ντοκιμαντέρ αυτό παρουσιάζει την ιστορία εκείνου του μαθήματος, τη μακροχρόνια επιρροή του στα παιδιά και τη δύναμή του που κράτησε τριάντα ολόκληρα χρόνια.

http://goo.gl/rnpeK

7. Το αυγό του φιδιού. Ντοκιμαντέρ της εκπαιδευτικού Νίνας Γεωργιάδου για την άνοδο του φασισμού στην Ελλάδα

http://goo.gl/QV7qU

8. Η απειλή των νεοναζί. Στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας η Μαρίν Λε Πεν του Εθνικού Μετώπου εξασφαλίζει την τρίτη θέση στον πρώτο γύρο με 18,01%, το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγράψει στην ιστορία της η ακροδεξιά παράταξη. Στις επικείμενες βουλευτικές εκλογές της Ελλάδας οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τη Χρυσή Αυγή να περνάει για πρώτη φορά την πόρτα της Βουλής. Η λαϊκή δυσαρέσκεια που γεννά η οικονομική κρίση, μέσα σε ένα σκηνικό ευρύτερης κοινωνικής αναταραχής και ανασφάλειας οδηγεί στην σταθερή άνοδο της ακροδεξιάς σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα ταξιδεύει στη Γερμανία, τη χώρα που έχει στιγματιστεί από τον εθνικοσοσιαλισμό αλλά και από φαινόμενα ακροδεξιάς βίας επί δεκαετίες και αποκαλύπτει την «απειλή των νεοναζί».

http://goo.gl/6K1g4

9. «Ειρήνη» – Η ιστορία ενός παιδιού πρόσφυγα (για παιδιά 5-8 ετών). Η Ειρήνη είναι ένα μικρό κορίτσι που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της. Στην αρχή βιώνει την ανασφάλεια και την απόρριψη μέχρι να βρει προστασία, αγάπη και ζεστασιά στο πιο απίθανο μέρος. Η «Ειρήνη» είναι ένα εκπαιδευτικό εργαλείο για παιδιά 5-8 ετών και έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να αναπτύξουν μέσα στην τάξη θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ανεκτικότητα και οι πολιτισμικές διαφορές. Η ταινία κινουμένων σχεδίων «Ειρήνη» διαρκεί 7 λεπτά και συνοδεύεται από εγχειρίδιο με σημειώσεις για τους εκπαιδευτικούς.

http://goo.gl/iNsxC

10. «Δεν είναι μόνο αριθμοί» - Εκπαιδευτικό υλικό του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και της Ύπατης Αρμοστείας (12 -18 ετών). Το εκπαιδευτικό υλικό «Δεν είναι μόνο αριθμοί» δημιουργήθηκε από την Υ.Α. και τον Δ.Ο.Μ. με στόχο να ενημερώσει εκπαιδευτικούς και μαθητές γύρω από βασικά ζητήματα που αφορούν τη μετανάστευση και το άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς οι ευρωπαϊκές κοινωνίες γίνονται περισσότερο πολυπολιτισμικές, πρέπει να επισημάνουμε τις πολλές αιτίες για τις οποίες οι άνθρωποι επιλέγουν ή αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Το υλικό αυτό μέσα από προσωπικές μαρτυρίες μεταναστών και προσφύγων και ένα εύχρηστο εγχειρίδιο δασκάλου προτείνει δημιουργικές δραστηριότητες, καλώντας τους νέους να κατανοήσουν ότι πίσω από κάθε ανώνυμη στατιστική υπάρχει ένας άνθρωπος και μια προσωπική ιστορία.

http://goo.gl/KhgSW

11. Ρατσισμός, ξενοφοβία - Στη ζυμαροχώρα. Με ευχάριστο και συμβολικό τρόπο τα παιδιά ευαισθητοποιούνται στις έννοιες του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και μαθαίνουν ότι το διαφορετικό δεν απειλεί, αλλά εμπλουτίζει τη ζωή μας .

http://goo.gl/4296Z

12.Εκπαιδευτικό υλικό για τον ρατσισμό και την διαφορετικότητα. Υλικό από τον Α’ Σύλλογο Αθηνών Εκπαιδευτικών Π.Ε. για αντιρατσιστικά μαθήματα.

http://goo.gl/CVFlH

Ο ψαράς και η χαμένη ευκαιρία

Ένας ψαράς κατεβαίνει κάθε νύχτα στην παραλία για να ρίξει τα δίχτυα του. Ξέρει πως όταν βγαίνει ο ήλιος έρχονται τα ψάρια στην παραλία για να φάνε αχιβάδες, γι΄αυτό πάντα ρίχνει τα δίχτυα του πριν ξημερώσει.
Έχει ένα καλυβάκι στην παραλία και κατεβαίνει μες τη νύχτα με τα δίχτυα στον ώμο. Με τα πόδια γυμνά και τα δίχτυα μισοαπλωμένα, μπαίνει στη θάλασσα.
Αυτή τη νύχτα, για την οποία μας μιλάει η ιστορία, όπως πάει να μπει στο νερό, αισθάνεται το πόδι του να χτυπάει πάνω σε κάτι πολύ σκληρό στον πάτο της θάλασσας. Το πασπατεύει και βλέπει πως είναι πράγματι κάτι σκληρό, σαν πέτρες, τυλιγμένες σε μια σακούλα.
Εκνευρίζεται και μουρμουρίζει: ¨Ποιος ηλίθιος πετάει τέτοια πράγματα στην παραλία…” Και αμέσως διορθώνει : “Στη δική μου παραλία.
“Κι εγώ, έτσι απρόσεκτος που είμαι, κάθε φορά που θα μπαίνω στο νερό, θα σκοντάφτω πάνω στις πέτρες….” Αφήνει λοιπόν κάτω τα δίχτυα, σκύβει, πιάνει τη σακούλα και τη βγάζει από το νερό. Την αφήνει στην ακροθαλασσιά, και ξαναμπαίνει με τα δίχτυα στο νερό. Είναι θεοσκότεινα…΄Ισως γι΄αυτό, όπως βγαίνει πάλι από τη θάλασσα, πάλι σκοντάφτει πάνω στη σακκούλα που είναι τώρα έξω, στην παραλία.
Ο ψαράς σκέφτεται: ”Δεν είμαι στα καλά μου”. Βγάζει λοιπόν το σουγιά του, ανοίγει τη σακούλα και ψαχουλεύει. Έχει κάμποσες πέτρες, μεγάλες σαν πορτοκάλια, βαριές και στρογγυλεμένες. Ο ψαράς ξανασκέφτεται “μα ποιος είναι αυτός ο ηλίθιος που τυλίγει πέτρες και τις πετάει στο νερό…” Ενστικτωδώς, παίρνει μία, τη ζυγίζει στο χέρι του και την πετάει στη θάλασσα.
Μόλις λίγα δευτερόλεπτα μετά ακούει τον θόρυβο της πέτρας που βουλιάζει στα βαθιά. Πλουπ!
Βάζει το χέρι του στη σακούλα, παίρνει άλλη μια πέτρα και την πετάει στο νερό. Ακούει ξανά το πλουπ!
Αυτή την πετάει από την άλλη μεριά, πλαφ! Μετά, αρχίζει να τις εκσφενδονίζει δύο δύο και ακούει πλουπ -πλουπ! Ύστερα προσπαθεί να τις ρίξει πιο μακριά, και με γυρισμένη την πλάτη, και με όλη του τη δύναμη, πλουπ – πλαφ!….
Διασκεδάζει…ακούει τους διαφορετικούς ήχους, πετάει πέτρες, υπολογίζει το χρόνο που κάνουν να πέσουν στο νερό, και δοκιμάζει…πότε με δύο, πότε με μία, και με κλειστά μάτια τώρα, και με τρεις μαζί…και συνεχίζει να πετάει τις πέτρες στη θάλασσα.
Μέχρι που αρχίζει να βγαίνει ο ήλιος.
Ο ψαράς ψαχουλεύει και βρίσκει μονάχα μία πέτρα μέσα στη σακούλα.
Ετοιμάζεται λοιπόν να την πετάξει πιο μακριά από τις άλλες, γιατί είναι η τελευταία κι εχει ήδη βγει ο ήλιος.
Και όπως τεντώνει το χέρι του προς τα πίσω για να την πετάξει με όλη του τη δύναμη, αρχίζει να φωτίζει ο ήλιος και βλέπει στην πέτρα μια χρυσαφένια μεταλλική λάμψη που του τραβάει την προσοχή.
Ο ψαράς συγκρατεί την παρόρμηση να πετάξει την πέτρα και την κοιτάζει προσεκτικά. Η πέτρα αντανακλά τον ήλιο μέσα από τη βρομιά που την καλύπτει. Την τρίβει ο ψαράς λες κι είναι μήλο πάνω στα ρούχα του, και η πέτρα αρχίζει να λάμπει ακόμη πιο πολύ. Έκπληκτος, τη χτυπάει ελαφρά και αντιλαμβάνεται ότι είναι από μέταλλο. Αρχίζει τότε να την τρίβει και να την καθαρίζει με άμμο και με το πουκάμισό του, και συνειδητοποιεί πως η πέτρα είναι από καθαρό χρυσάφι. Μια πέτρα από ατόφιο χρυσάφι σε μέγεθος πορτοκαλιού! Η χαρά του σβήνει όμως μόλις σκέφτεται ότι η πέτρα αυτή είναι σίγουρα ίδια με όλες τις άλλες που πέταξε στη θάλασσα.
Και σκέφτεται: “Τι χαζός που ήμουνα!
Είχε στα χέρια του μια σακούλα γεμάτη πέτρες από χρυσό και τις πετούσε στη θάλασσα γιατί του άρεσε να ακούει τον ηλίθιο θόρυβο που έκαναν όταν έπεφταν στο νερό… Αρχίζει τότε να οδύρεται, να κλαίει και να θρηνεί…να λυπάται για τις χαμένες πέτρες…Και να σκέφτεται πως είναι άτυχος, ένας δυστυχισμένος άνθρωπος … είναι τρελός, είναι ηλίθιος …
Μετά σκέφτεται…Αν έμπαινε στη θάλασσα, αν κατάφερνε να βρει μια στολή δύτη και βούταγε στα βαθιά, αν ήταν μέρα, αν είχε τον εξοπλισμό που έχουν οι δύτες για να ψάξει … Κι όλο κλαίει γοερά και οδύρεται ….
Ο ήλιος έχει πια ανατείλει.
Και ξαφνικά συνειδητοποιεί πως έχει ακόμη την πέτρα … συνειδητοποιεί πως ο ήλιος θα μπορούσε να είχε αργήσει ένα δευτερόλεπτο ακόμη, ή εκείνος θα μπορούσε να είχε ρίξει την πέτρα πιο γρήγορα, και τότε δεν θα είχε μάθει ποτέ για τον θησαυρό που έχει τώρα στα χέρια του.
Αντιλαμβάνεται τελικά ότι κατέχει έναν θησαυρό, κι ότι ο θησαυρός αυτός είναι από μόνος του μια τεράστια περιουσία για έναν φτωχό ψαρά όπως εκείνος.
Αντιλαμβάνεται πόσο τυχερός είναι που μπορεί να κρατήσει τον θησαυρό που έχει ακόμα στα χέρια του.

*****************************************************************************************************************************************************************

Μακάρι να μπορούσαμε να είμαστε πάντοτε τόσο σοφοί, ώστε να μην κλαίμε για τις πέτρες, τις ευκαιρίες, που απροετοίμαστοι ίσως τις πετάξαμε, τις χαραμίσαμε, τα πράγματα εκείνα που έφερε η θάλασσα και τα πήρε μετά... Μακάρι να είμαστε έτοιμοι να δούμε τη λάμψη στις πέτρες που έχουμε στα χέρια μας και να μπορούμε να τις χαιρόμαστε για την υπόλοιπη ζωή μας.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Χόρχε Μπουκάι Ο Δρόμος των Δακρύων, Φύλλα Πορείας ΙΙΙ

Ράινερ Μαρία Ρίλκε, Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή

[...] Καλλιτέχνης θα πει: να μη μετράς, να μη λογαριάζεις, να ψηλώνεις όπως το δέντρο, που δε βιάζει το χυμό του, που αδείλιαστο αψηφάει τις ανοιξιάτικες μπόρες, χωρίς να φοβάται μη δεν έρθει το καλοκαίρι. Το καλοκαίρι έρχεται. Έρχεται, όμως, μονάχα για κείνους που ξέρουν να προσμένουν, ξένοιαστοι και γαλήνιοι σα να ’χανε μπροστά τους την αιωνιότητα. Κάθε μέρα που ’ρχεται και φεύγει μου φέρνει τούτη τη διδαχή – διδαχή πληρωμένη με πόνους, που τους χρωστώ, ωστόσο, χάρη: Υπομονή, αυτό είναι το μεγάλο μυστικό!

[...] Οι άνθρωποι έχουν βρει για το καθετί την ευκολότερη (συμβατική) λύση, την ευκολότερη απ’ όλες τις εύκολες λύσεις. Είναι, ωστόσο, φανερό πως πρέπει να στεκόμαστε στο Δύσκολο. Κάθε ζωντανή ύπαρξη σ’ αυτό στέκεται. [...]

[...] Είναι γόνιμη η μοναξιά, επειδή είναι δύσκολη. Ένας παραπάνω λόγος για να επιχειρήσουμε κάτι, πρέπει να ’ναι η δυσκολία που το κάτι αυτό παρουσιάζει.
Γόνιμος είναι κι ο έρωτας: επειδή κι ο έρωτας είναι δύσκολος. Έρωτας του ανθρώπου για τον άνθρωπο: ίσως αυτό να ’ναι το δυσκολότερο απ’ όσα μας έταξεν η μοίρα, το πιο απόμακρο, η τελευταία δοκιμασία, το έργο που όλα τ’ άλλα δεν είναι παρά προετοιμασία και προπαρασκευή του. [...]

[...] Έρωτας δε θα πει ν’ ανοίγεσαι ευθύς, να δίνεσαι, να ενώνεσαι με κάποιον Άλλον. Είναι μια σπάνια ευκαιρία να ωριμάσεις, ν’ αποχτήσεις μιαν υπόσταση δική σου, να γίνεις εσύ ένας ολόκληρος Κόσμος, για χάρη κάποιου άλλου, αγαπημένου προσώπου. Είναι μια υψηλή, ακράτητη αξίωση, που σε χρίζει εκλεκτό της και σε σπρώχνει προς τ’ απέραντα πλάτη. [...]

[...] Όσο πιο πολύ αποζητάμε τη μοναξιά στη ζωή μας, τόσο περισσότερο ζυγώνουμε το μεγάλο νόημα του έρωτα και του θανάτου. [...]

[...] Αναρωτηθήκατε αν οι μεγάλες θλίψεις δε διαπεράσανε το εσώτερο Είναι σας; Αν δεν αλλάξατε, σεις, κάπου, σε κάποιο σημείο της υπόστασής σας, την ώρα που ήσαστε θλιμμένος; Επικίνδυνες και βλαβερές είναι μονάχα κείνες οι θλίψεις που, για να τις βουβάνουμε, τις σέρνουμε μέσα στον όχλο. Όπως οι αρρώστιες που γιατρεύτηκαν ανόητα κι επιπόλαια, πισωπλατίζουν κι εκείνες για λίγο μόνο, κι έπειτα ξαναγυρνάνε πιο τρομερές. Και στοιβάζονται εντός μας κι είναι ζωή κι αυτές, ζωή καταφρονεμένη όμως, χαμένη ζωή, που δεν τη ζήσαμε, και που μπορεί ωστόσο να μας φέρει στο θάνατο. [...]

[...] Σιγά σιγά θα διδαχτούμε πως αυτό που ονομάζουμε Μοίρα δεν έρχεται απ’ έξω στον άνθρωπο, μα βγαίνει απ’ τον άνθρωπο τον ίδιο. [...]

[...] Δε φταίει μονάχα η τεμπελιά, που οι σχέσεις των ανθρώπων επαναλαμβάνονται με τόση ανείπωτη μονοτονία, χωρίς ν’ ανανεώνονται κάθε φορά: φταίει κι ο φόβος, ο φόβος μας μπροστά σε κάτι καινούριο, που δε μπορούμε να προμαντέψουμε ποιο θα ’ναι το τέλος του και που δεν έχουμε το κουράγιο ν’ αντιμετρηθούμε μαζί του. Όμως, μονάχα εκείνος που είναι προετοιμασμένος για όλα, που δεν αρνιέται τίποτα, ούτε και το αίνιγμα – μονάχα αυτός θα ζήσει τις σχέσεις ανθρώπου προς άνθρωπο σ’ όλη τους τη ζωντάνια, και, σύγκαιρα, θα φτάσει ως το βάθος της δικιάς τους της υπάρξης. Γιατί, αν στοχαστούμε την ύπαρξη του ατόμου σαν ένα μεγάλο ή μικρό δωμάτιο, είναι ολοφάνερο πως οι περισσότεροι δεν έμαθαν να γνωρίζουν παρά μια μονάχα γωνιά του δωματίου τους, μια θέση κοντά στο παράθυρο, μια λουρίδα όπου πηγαινοέρχονται. Έτσι, βρίσκονται σε μια κάποια ασφάλεια. Κι ωστόσο, πόσο πιο ανθρώπινη είναι κείνη η γεμάτη κινδύνους «έλλειψη – ασφάλειας», που σπρώχνει τους φυλακισμένους, στις ιστορίες του Poe, να «εξερευνούν» με τα δάχτυλά τους τα τρομαχτικά μπουντρούμια τους, και να νιώθουν πέρα ως πέρα όλους τους ανείπωτους τρόμους της φυλάκισής τους εκεί μέσα. Εμείς όμως δεν είμαστε φυλακισμένοι. Καμιά παγίδα, κανένα δόκανο, δεν είναι στημένα γύρω μας. Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα, για τίποτα να ταραχτούμε. Έχουμε τοποθετηθεί μέσα στη ζωή – στο στοιχείο που μας ταιριάζει καλύτερα απ’ όλα.
[...] Δεν έχουμε κανένα λόγο να’μαστε δύσπιστοι απέναντι στον Κόσμο μας, μια και δε μας είναι εχθρικός κι ενάντιος. Αν υπάρχουν τρόμοι μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο, είναι τρόμοι δικοί μας. Αν υπάρχουν γκρεμνοί, δικοί μας γκρεμνοί είναι. Αν υπάρχουν κίνδυνοι, πρέπει να προσπαθήσουμε να τους αγαπήσουμε. Κι αν πλάσουμε τη ζωή μας σύμφωνα με την αρχή πως πρέπει πάντα ν’ αποζητάμε το δύσκολο – τότε όλα κείνα, που σήμερα ακόμα μας φαίνονται τόσο ξένα, θα πλημμυρίσουν εμπιστοσύνη και πίστη. Πώς θα μπορούσαμε να ξεχάσουμε τους αρχαίους εκείνους μύθους, που ανταμώνουμε στα πρώτα βήματα όλων των λαών, τους μύθους των δράκων που, την κρίσιμη στιγμή, μεταμορφώνονται σε πριγκιπέσες; Ίσως όλοι οι δράκοι της ζωής μας να ’ναι πριγκιπέσες, που δεν προσμένουν παρά την ώρα που θα μας δουν όμορφους και τολμηρούς. Ίσως καθετί τρομαχτικό να ’ναι, στο απώτατο βάθος του, έρημο κι αβοήθητο και να προσμένει από μας βοήθεια. [...]

Επιλεγμένα σημεία από το αριστούργημα του Ρίλκε, Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή, μτφ. Μάριου Πλωρίτη, εκδ. Ίκαρος